ศาสตราจารย์ นายแพทย์ขวัญชัย ศุภรัตน์ภิญโญ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เล่าเรื่องสถานการณ์การฉีดวัคซีนกระตุ้น COVID – 19 ใน จ. เชียงใหม่ ว่าเชียงใหม่ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นได้ไม่ถึง 40% ของประชากร แต่ทำไมอัตราการป่วยตายจึงต่ำมากและไม่เพิ่มขึ้น
น่าจะอธิบายได้จากหลายสาเหตุ ได้แก่
- การระบาดของโอมิครอนในเชียงใหม่ส่วนใหญ่เกิดในคนที่เป็นวัยทำงานและในเด็ก ซึ่งกลุ่มนี้ส่วนใหญ่มีสุขภาพแข็งแรง ทำให้มีอัตราการป่วยตายค่อนข้างต่ำ
- คนเชียงใหม่ฉีดวัคซีนครบ 2 เข็มแล้วเกิน 85% โดยผู้สูงอายุฉีดครบแล้วเกิน 90% และผู้ที่มีโรคเรื้อรังฉีดครบแล้วเกิน 100%
ผลการศึกษาประสิทธิผลของวัคซีนในผู้สูงอายุในประเทศไทยพบว่า การฉีดวัคซีนครบ 2 เข็มลดอัตราการเสียชีวิตได้ 5 เท่า (ดูรายละเอียดที่
https://www.facebook.com/khuanchai.supparatpinyo/posts/5307965659227738)
จะเห็นว่าการลดอัตราการเสียชีวิตเกิดขึ้นตั้งแต่การได้รับวัคซีนครบ 2 เข็มแล้ว ดังนั้นการที่คนเชียงใหม่โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มเสี่ยงได้รับวัคซีนครบ 2 เข็มในอัตราที่สูงมาก จึงสามารถลดอัตราการเสียชีวิตลงได้อย่างมีนัยสำคัญ
3. แม้ว่าคนเชียงใหม่จะฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นแล้วเพียง 36.5% แต่กลุ่มผู้สูงอายุฉีดเข็มกระตุ้นแล้ว 47.4% และกลุ่มผู้มีโรคเรื้อรังฉีดเข็มกระตุ้นแล้ว 58.6% (ดูรายละเอียดที่ https://www.facebook.com/khuanchai.supparatpinyo/posts/5416626531694983)
การที่ผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงได้รับการฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นในอัตราที่ค่อนข้างสูงเมื่อเทียบกับประชาชนทั่วไป น่าจะทำให้อัตราการป่วยตายต่ำลง
4. มีคนเชียงใหม่ที่ฉีดวัคซีนครบ 2 เข็มแล้วเป็นจำนวนมากได้รับการกระตุ้นจากการติดเชื้อโอมิครอนตามธรรมชาติ
การศึกษาในหลายประเทศพบว่าผู้ที่ฉีดวัคซีนแล้วอย่างน้อย 2 เข็ม การติดเชื้อโอมิครอนตามธรรมชาติสามารถกระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกันได้สูงกว่าการฉีดวัคซีนเข็ม 3 เสียอีก (ดูรายละเอียดที่ https://www.healthline.com/health-news/study-finds-hybrid-or-super-immunity-against-covid-19-provides-most-protection?fbclid=IwAR1jXOBASx6xYY8GR-44kHh6ytrUb8wMB-Q96vCpI95MezZfYAcoPwkGdVE)
ข้อมูลจากสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่พบว่าผู้ป่วยโควิด 280,000 รายเคยฉีดวัคซีนแล้วอย่างน้อย 2 เข็ม
5. คนเชียงใหม่ที่เคยเป็นโควิดและรักษาหายแล้ว เกือบทั้งหมดจะมารับการฉีดวัคซีนจนครบตามกำหนด
การศึกษาในหลายประเทศพบว่าผู้ที่เคยติดเชื้อมาก่อน เมื่อได้รับวัคซีนครบ 2 เข็มจะมีภูมิคุ้มกันที่สูงกว่าและนานกว่าการฉีดวัคซีนอย่างเดียว (ดูรายละเอียดที่ https://medicalxpress.com/news/2022-04-hybrid-immunity-covid.html?fbclid=IwAR1jK-dJ3L7BulydquSayZNHOh65n0Ps1W0LjFGQZlqEuzjZPoPPuijrn0w)
ข้อมูลจากสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่พบว่าผู้ป่วยโควิด 100,000 รายไม่เคยฉีดวัคซีนมาก่อนหรือฉีดได้เพียง 1 เข็ม ซึ่งเกือบทุกรายจะกลับมาฉีดวัคซีนต่อจนครบตามกำหนด
เมื่อรวมข้อ 4 และข้อ 5 กับคนเชียงใหม่ที่ฉีดวัคซีนครบ 3 เข็มแล้ว 680,409 คน จะได้จำนวนผู้ที่ได้รับการกระตุ้นทั้งจากการฉีดวัคซีนและการติดเชื้อตามธรรมชาติเป็น 1,060,409 คนหรือ 56.9% ของประชากร
ดังนั้น จึงไม่น่าแปลกใจที่เชียงใหม่มีอัตราการป่วยตายต่ำมาก ทั้งๆที่อัตราการฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นไม่ถึง 40% ของประชากร อย่างไรก็ตาม ยังต้องมีการระดมฉีดวัคซีนต่อไปทั้งในผู้ที่ไม่เคยฉีดวัคซีนมาก่อน (188,109 คน) ผู้ที่ยังฉีดไม่ครบ (80,923 คน) และผู้ที่ยังไม่ได้ฉีดเข็มกระตุ้น (1,181,734 คน) โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้สูงอายุและผู้ที่มีโรคเรื้อรัง เพื่อให้จังหวัดเชียงใหม่มีภูมิคุ้มกันโควิดมากที่สุดและสามารถก้าวข้ามโรคระบาดไปสู่โรคประจำถิ่นได้อย่างปลอดภัย